Vượt xe cùng chiều không hề đơn giản, chỉ cần nóng vội, thiếu quan sát hay tính toán sai thì rất có thể phải chịu hậu quả nghiêm trọng.

Các quy tắc chung

Theo Luật Giao thông đường bộ, khi muốn vượt xe cùng chiều người lái ô tô phải tuân thủ các quy tắc sau:

Phải có báo hiệu: Trước khi vượt, xe ô tô phải báo hiệu xin vượt bằng còi hoặc đèn. Nếu tham gia giao thông từ 22 giờ tối – 5 giờ sáng thì báo hiệu xin vượt bằng đèn.

Chỉ vượt khi đảm bảo điều kiện an toàn: Chỉ vượt xe khi đảm bảo đủ các điều kiện an toàn như không có chướng ngại vật phía trước, không có xe chạy ngược chiều ở đoạn đường định vượt, xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác và đã tránh về bên phải.

Khi vượt xe phải vượt về bên trái: Khi vượt xe phải vượt về phía bên trái của xe phía trước

Khi có xe xin vượt, chủ động nhường đường nếu đủ điều kiện an toàn: Với xe phía trước, nếu thấy có xe sau xin vượt mà đủ điều kiện an toàn thì phải chủ động giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường đến khi xe sau vượt qua. Không gây cản trợ đối với xe xin vượt.

Trường hợp ô tô được phép vượt phải

Xe ô tô có thể vượt phải trong các trường hợp sau đây:

• Xe phía trước đang rẽ phải hoặc có tín hiệu rẽ phải
• Xe chuyên dùng đang làm việc trên đường nên không thể vượt trái
• Xe điện đang chạy trên đường

Đối với đường có nhiều làn đường cho xe cùng chiều, có vạch kẻ phân làn đường quy định xe chạy trên làn đường bên phải chạy nhanh hơn xe đang chạy làn đường bên trái thì có thể vượt bên phải miễn là tuân thủ đúng quy định tốc độ và loại phương tiện sử dụng ở làn đường đó.

Trường hợp ô tô không được phép vượt

Xe ô tô không được phép vượt trong các trường hợp sau đây:

• Ở cầu hẹp chỉ có 1 làn xe, hầm đường bộ
• Đường vòng, đầu dốc, những vị trí có tầm nhìn hạn chế
• Nơi có đường giao nhau, đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt
• Xe ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên
• Khi điều kiện đường sá hay thời tiết không đảm bảo an toàn cho việc vượt
• Nơi không đảm bảo điều kiện được vượt xe
• Nơi có biển báo cấm vượt

Cách vượt xe ô tô cùng chiều an toàn

Khi thấy tình hình đảm bảo vượt xe an toàn, người lái có thể bắt đầu chuẩn bị vượt xe. Tuy nhiên cần lưu ý các vấn đề sau:

Không đi quá sát xe phía trước khi chuẩn bị vượt

Không nên chạy quá sát xe phía trước. Bởi điều này sẽ khiến tầm quan sát của người lái bị hạn chế, khó thấy rõ được phần đường phía trước, giảm khả năng xử lý các tình huống bất ngờ. Nếu đột ngột xuất hiện chướng ngại vật trên đường hoặc xe chạy ngược đi tới thì sẽ rất nguy hiểm.

Không vượt ngay sau khi ra tín hiệu xin vượt

Trước khi vượt, người lái cần bật đèn xi nhan, bấm còi hay nháy đèn pha để ra tín hiệu với xe phía trước. Sau khi ra tín hiệu không vượt ngay mà hãy đợi vài giây để chắc chắn xe phía trước đã nhận được tín hiệu và xem phản hồi từ họ.

Nếu thấy xe phía trước bật xi nhan theo hướng mình định vượt hay bật đèn báo khẩn cấp thì tuyệt đối không vượt. Vì khi này họ đang ra tín hiệu không cho vượt. Nguyên nhân có thể phía trước không đảm bảo an toàn để vượt. Nếu thấy xe phía trước bật đèn xi nhan sang phải đồng thời hơi chuyển hướng nhẹ về bên phải của phần đường nghĩa là họ đã nhường đường cho phép vượt.

Vượt dứt khoát

Khi vượt xe ô tô cần đạp ga vượt dứt khoát. Không chần chừ, nao núng, không duy trì chạy song song với xe bên cạnh quá lâu. Trong trường hợp cảm thấy lo lắng thì khi chạy đến vị trí ngang với đầu xe phía trước, người lái có thể giữ lại nhịp 1 – 2 giây để quan sát. Nếu phía trước an toàn, thông thoáng thì đạp ga dứt khoát để xe chạy vượt lên trên.

Đảm bảo đủ khoảng cách an toàn mới nhập lại làn

Sau khi vượt lên không nhập ngay lại vào làn. Hãy quan sát gương chiếu hậu để chắc chắn đã tạo được đủ khoảng cách an toàn với xe vừa vượt mới cho xe nhập lại làn. Tuyệt đối không cúp đầu xe vừa vượt.

Duy trì tốc độ cao hơn sau khi vượt

Sau khi vượt nên duy trì tốc độ xe cao hơn. Tránh vừa vượt xe thì rà phanh, giảm tốc đột ngột. Điều này rất nguy hiểm bởi xe phía sau có thể xử lý không kịp.

Kinh nghiệm, lưu ý khi vượt xe

Để vượt xe ô tô an toàn, người lái lưu ý một số điều sau:

Không nóng vội

Rất nhiều người chỉ vì nóng vội vượt xe mà phải gánh chịu hậu quả nghiêm trọng. Vượt xe không đơn giản, nhất là khi vượt ở tốc độ cao trên đường trường, đường cao tốc. Khi vượt xe, không chỉ việc xem xét tình trạng đường sá, tình hình giao thông quan trọng, mà kỹ năng lái, khả năng tăng tốc của xe cũng ảnh hưởng rất nhiều. Do đó cần quan sát, tính toán kỹ trước khi vượt, luôn đặt an toàn lên hàng đầu, nhất là khi vượt xe trên cao tốc.

Không vượt một lúc nhiều xe

Không nên vượt một lúc nhiều xe bởi rất nguy hiểm. Khi này người lái sẽ khó quan sát hết diễn biến tình hình phía trước, khó kiểm soát được tốc độ xe, cũng như khó kịp thời báo hiệu xin vượt với các xe phía trước. Riêng với trường hợp xe di chuyển thành đoàn có tốc độ ổn định và sát về bên phải thì có thể cân nhắc vượt nếu đảm bảo đủ điều kiện an toàn.

Không vượt nối đuôi

Nếu đang định vượt mà thấy xe phía trước cũng bắt đầu vượt thì nên rà phanh, giảm tốc độ ngay. Hãy đợi xe phía trước vượt xong, tình hình thông thoáng, ổn định rồi vượt. Tuyệt đối không nối đuôi xe đang vượt để vượt theo. Bởi khi này người lái sẽ hoàn toàn rơi vào tình huống bị động, không quan sát được diễn biến phía trước. Nếu gặp xe chạy người chiều đi đến sẽ rất nguy hiểm.

Nên chừa một khoảng cách an toàn khi vượt

Khi vượt xe nên chừa một khoảng cách an toàn với xe bên cạnh, tối thiểu nên là một nửa chiều rộng thân xe. Điều này phòng khi xe bên cạnh đột ngột chuyển hướng né tránh chướng ngại vật thì tránh va chạm với xe mình. Đây cũng là một kinh nghiệm hữu ích nên áp dụng khi ô tô vượt xe máy lấn làn.

Không vượt nếu xe phía trước đã chạy tốc độ tối đa

Nếu xe phía trước đã chạy tốc độ tối đa cho phép thì tuyệt đối không vượt. Bởi nếu vượt, người lái buộc phải cho xe chạy lớn hơn. Điều này đồng nghĩa đã vi phạm lỗi chạy quá tốc độ cho phép. Do đó trong tình huống này không nên vượt, thay vào đó chỉ nên duy trì khoảng cách an toàn với xe phía trước.

Mức phạt lỗi vượt xe ô tô

Theo Điều 5, Nghị định 100/2019/NĐ-CP, người lái xe ô tô sẽ bị phạt từ 3 – 5 triệu đồng, xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1 – 3 tháng khi vi phạm các lỗi vượt sau đây:

• Lỗi vượt xe trong những trường hợp không được vượt
• Lỗi vượt xe tại đoạn đường có biển báo hiệu có nội dung cấm vượt
• Lỗi không có báo hiệu trước khi vượt
• Lỗi vượt bên phải xe khác trong trường hợp không được phép

Người lái xe ô tô bị phạt từ 1 – 2 triệu đồng, xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1 – 3 tháng khi vi phạm:

• Lỗi vượt xe trong hầm đường bộ không đúng nơi quy định.

Người lái xe ô tô bị phạt từ 10 – 12 triệu đồng, xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 2 – 4 tháng khi vi phạm:

• Lỗi vượt xe không đúng nơi quy định gây tai nạn giao thông.